انگل لیگولا
لیگولا اینتستینالیس سستودی است که شکل پلروسرکوئید آن در حفره ی شکمی ماهیان آب شیرین به ویژه کپور ماهیان جایگزین شده و ایجاد بیماری لیگولوز می کند.
کرم بالغ در روده ی پرندگان و پستانداران زیست می کند. اسکولکس آن کوچک و سه ضلعی است. بوتریاها به شکل شکاف های کم عمق بوده و فاقد گردن می باشند. طول آن به 10 الی 100 سانتی متر و عرض آن به 0.6 تا 1.2 سانتی متر می رسد. بدن این کرم بدون بند و یک تکه بنظر می آید اما در واقع بدن کرم دارای بند است. در هر بند یک دستگاه تولید مثل وجود دارد. میزبان واسط اول آن یک پاروپا و میزبان واسط دوم آن ماهیها هستند. پلروسرکوئید به میزبان اختصاصی نیست و انواع ماهیان آب شیرین و لب شور را مبتلا می کند. طول پلروسرکوئید به چندین سانتی متر و گاهی بیش از 20 سانتی متر می رسد.
جالب اینجاست که گاهی تعداد انگل در داخل حفره بطنی بدن ماهی به قدری زیاد است که وزن توده ی انگل از وزن خود ماهی بدون احتساب انگل بیشتر می شود که این اتفاق دقیقاً در شکم ماهی های ارسالی به شبکه دامپزشکی شهرستان دامغان مشاهده شد! .
ماهی با خوردن پاروپای آلوده مبتلا می شود. پروسرکوئید در روده ی ماهی آزاد شده، از دیواره ی روده نفوذ می کند و وارد حفره ی شکمی می شود. در حفره ی شکمی تبدیل به شکل پلروسرکوئید شده و تا زمانی که ماهی توسط میزبان نهایی (انسان) خورده شود در آنجا باقی می ماند. به نظر می رسد که لیگولا مهمترین کرم نواری باشد که به کپور ماهیان حمله می کند و تهدید مهمی برای جوامع ماهیان پرورش یافته و طبیعی می باشد. طبیعت سمی این انگل، باعث می شود تا تمامی سطوح قابل دسترس بدن میزبان را پر کند هر چند که میزبان در اندازه ی ابتدایی و کوچکش باشد (همانند ماهی های سد شهید شاهچراغی شهرستان دامغان) ...
با توضیحاتی که ارائه شد سراغ اصل قضیه خواهیم رفت...
سد شهید شاهچراغی در حدوداً 10 کیلومتری شمال دامغان قرار دارد که با توجه به وضعیت مناسب آن افراد زیادی بصورت تفریحی و تفننی به ماهی گیری در آن منطقه می پردازند. شهریور سال 1391 بود که یکی از ماهی گیر ها به شبکه دامپزشکی دامغان مراجعه کرد و عنوان داشت که شکم ماهی های سد دامغان مملو از کرم می باشد. چیزی که تا بدین لحظه مشاهده نشده بود... از وی درخواست نمونه کردیم. بعد از چند روز چند نمونه ماهی کوچک کپور برای ما آورد و خودم دست به کار شدم و ماهی رو کالبد گشایی کردم.
جالب اینجاست که شکم این ماهی ها بشدت متورم بنظر می رسید. وقتی خواستم شکم ماهی رو باز کنم با صحنه عجیب و نسبتا وحشتناکی مواجه شدم ... وقتی چاقو رو از زیر آبشش وارد شکم ماهی کردم تا شکم ماهی را باز کنم کرم ها به بیرون بدن ماهی "پاشید" ... یعنی به قدری زیاد شده بودند که در بدن ماهی دیگر جایی برای این کرم ها باقی نمانده بود...تعجب ما بیشتر از این جهت بود که ماهی گیر وقتی این ماهی را صید کرد، ماهی زنده بود!!! حال با این همه انگل داخل شکم، چطور ادامه حیات میداد در نوع خودش عجیب بود ...
کرم ها رو خارج کردیم که اندازه هر کدام تقریبا به 20 تا 30 سانتی متر می رسید
نکته قابل توجه برای ماهی گیران این هست که در حال حاضر نباید از این ماهی ها مصرف کنند. اگرچه با مشورت با متخصص انگل شناسی (خانم دکتر شمشادی) ایشان گفتند با جداسازی انگل میتوان از گوشت ماهی استفاده کرد. اما بهتر است فعلا استفاده نشود...
درمان:
برای آب های آزاد یا نیمه آزاد مثل سد شهید شاهچراغی شهرستان دامغان، راه درمان قطعی وجود ندارد اما برای استخر های پرورش و محیط های بسته، راه درمانی غوطه وری در محلول ۳ در ۱۰۰۰۰۰ از اسید پیکریک در مدت ۱ ساعت و یا استفاده از دی ان بوتیل اکسید قلع به میزان ۲۵۰ میلی گرم یه ازای هر کیلوگرم ماهی می باشد. که جواب خواهد داد.
منبع :
http://vethecatompylos.persianblog.ir/post/4